Lan sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân ở vùng quê yên bình. Bố mẹ cô quanh năm tay lấm chân bùn, nhưng luôn dạy con cái sống tử tế, biết tự lập và giữ lấy lòng tự trọng. Nhờ sự hi sinh ấy, Lan thi đỗ đại học y và trở thành một y tá giỏi ở bệnh viện tuyến trung ương.
Trong những năm đầu đi làm, Lan quen Nam — một kỹ sư thành phố, hiền lành, điềm đạm và hết lòng với cô. Hai người yêu nhau thật lòng, nhưng Lan biết rõ: mẹ của Nam – bà Thủy – là người khó tính, trọng giàu sang và xuất thân. Bà từng nói thẳng:
“Y tá à? Làm thuê trong bệnh viện, đâu có gì hơn người. Nhà tôi không thiếu con dâu, chỉ thiếu người xứng đáng thôi.”
Nam bênh vực người yêu, khẳng định:
“Con chọn Lan vì cô ấy tốt, không phải vì cô ấy giàu.”
Bà Thủy im lặng, nhưng trong lòng đã định sẵn: Cô gái nhà quê đó, bà sẽ không để bước vào cửa.
Căn nhà Nam được trang trí hoa tươi, bàn thờ tổ tiên nghi ngút khói. Họ hàng nhà trai tề tựu đông đủ. Lan mặc áo dài hồng phấn, gương mặt hiền hậu và có phần lo lắng. Mọi việc diễn ra suôn sẻ cho đến khi bà Thủy rút ra một tờ giấy, đặt lên bàn, giọng lạnh như băng:
“Trước khi chính thức về làm dâu, cô ký vào đây cho tôi.
Là đơn tự nguyện từ chối quyền tài sản sau hôn nhân.
Tôi không muốn sau này cô nhìn ngó gia sản nhà này.”
Không khí trong phòng bỗng nặng nề. Mọi người nhìn Lan – cô gái quê mùa trong bộ áo dài giản dị – như thể đang chờ xem cô phản ứng ra sao.
Nam luống cuống:
“Mẹ! Sao mẹ lại…?”
Bà Thủy khoát tay:
“Im. Nếu nó thật lòng, nó ký. Còn nếu ham của, thì thôi khỏi.”
Lan nhìn tờ giấy, nhìn người đàn ông mà cô từng nghĩ sẽ cùng mình đi hết cuộc đời. Cổ họng cô nghẹn lại. Cô nghĩ đến bố mẹ – hai người già đang ở quê chắc cũng đang chuẩn bị cỗ, vui mừng vì con gái được gả về thành phố. Cô nghĩ đến những tháng năm cô vất vả học hành, cố gắng từng ngày chỉ mong được tôn trọng.
Cô cầm bút.
Mọi ánh mắt đổ dồn.
Tiếng bút sột soạt trên giấy.
Khi Lan ngẩng đầu lên, nụ cười của cô khiến ai nấy sững sờ.
Trên dòng chữ, không phải là tên cô ký xác nhận đơn, mà chỉ có bốn chữ:
“Tôi xin hủy hôn.”
Căn phòng im phăng phắc.
Nam tái mặt, bà Thủy chết lặng.
Lan nhẹ nhàng đặt bút xuống, giọng điềm tĩnh nhưng dứt khoát:
“Tình yêu không phải là món hàng phải chứng minh bằng tờ giấy.
Nếu bác sợ con nghèo, thì con xin trả lại tất cả – cả danh phận làm dâu nhà này.”
Cô đứng dậy, cúi chào họ hàng rồi bước ra khỏi nhà, để lại phía sau là ánh mắt hoang mang, tiếc nuối và hối hận.
Một năm sau
Lan được điều về một bệnh viện quốc tế, được thăng chức trưởng khoa y tá. Cô tự mua một căn hộ nhỏ, sống bình yên và kiêu hãnh với cuộc đời do chính mình chọn.
Còn Nam – nhiều lần đến tìm cô – chỉ nhận được cùng một câu trả lời:
“Em không hối hận. Em chọn tự trọng trước tình yêu.”
Bốn chữ “
Tôi xin hủy hôn”
— tưởng là nông nổi, nhưng lại là dấu chấm dứt cho một cuộc đời bị xem thường,
và là khởi đầu cho một người phụ nữ biết đứng lên vì chính mình.
