Ông đưa tờ giấy ghi sẵn số tài khoản. Không phải một mà là ba tài khoản khác nhau. Cô nhân viên gõ máy, rồi khựng lại
Người đàn ông đó đến ngân hàng vào một sáng mưa lất phất.
Ông mặc chiếc áo khoác cũ màu xanh bộ đội đã sờn vai, quần kaki bạc màu, đôi dép nhựa đen. Dáng người gầy nhưng lưng thẳng, bước đi chậm rãi. Không có gì nổi bật, nếu không muốn nói là dễ bị bỏ qua giữa dòng người hối hả của thành phố.
Nhân viên giao dịch nhìn lên, theo thói quen:
– Chú làm thủ tục gì ạ?
– Chuyển tiền. – ông nói, giọng trầm, ngắn gọn.
Ông đưa tờ giấy ghi sẵn số tài khoản. Không phải một mà là ba tài khoản khác nhau.
Cô nhân viên gõ máy, rồi khựng lại.
– Dạ… số tiền này khá lớn, chú xác nhận lại giúp cháu?
Ông gật đầu.
– Đúng rồi.
Số tiền mỗi tài khoản: năm mươi triệu. Tổng cộng một trăm năm mươi triệu đồng.
Cô nhân viên liếc nhìn ông lần nữa. Ánh mắt chuyên nghiệp nhưng không giấu được sự ngạc nhiên. Người đàn ông trước mặt cô không giống hình ảnh của một người có thể chuyển số tiền đó mỗi tuần.
– Chú cho cháu xin căn cước công dân ạ.
Ông im lặng vài giây.
– Tôi không có.
– Dạ… không có nghĩa là sao ạ?
– Tôi không có hộ khẩu. Không có căn cước.
Không phải giọng né tránh. Ông nói như đang thông báo một sự thật hiển nhiên.
Cô nhân viên hơi lúng túng, gọi quản lý ra hỗ trợ.
Và đó là lần đầu tiên cái tên “Khách hàng không định danh – giao dịch lớn định kỳ” xuất hiện trong hệ thống báo cáo nội bộ của ngân hàng.
1. HỒ SƠ MÀU ĐỎ
Ba tuần liên tiếp.
Mỗi tuần, đúng 9 giờ sáng thứ Hai, người đàn ông ấy lại xuất hiện.
Vẫn áo khoác cũ. Vẫn tiền mặt được xếp ngay ngắn. Vẫn ba tài khoản, đúng số tiền, không chênh một đồng.
Không giấy tờ tùy thân hợp lệ. Không địa chỉ thường trú. Không số điện thoại cố định.
Chỉ có một chữ ký nguệch ngoạc giống hệt nhau trên mỗi tờ xác nhận.
Theo quy định, giao dịch này phải được báo cáo lên phòng kiểm soát rủi ro. Hồ sơ được đánh dấu đỏ.
Giám đốc chi nhánh – bà Hạnh – là người trực tiếp xem xét.
– Không hộ khẩu mà có nguồn tiền lớn, đều đặn thế này? – bà cau mày – Các em đã hỏi tiền từ đâu chưa?
– Dạ hỏi rồi ạ. Chú ấy nói… tiền lương.
– Lương gì?
– Chú ấy không nói rõ.
Bà Hạnh gõ nhẹ ngón tay lên bàn. Bà làm ngân hàng hơn hai mươi năm, đủ để biết: những giao dịch như thế này thường không đơn giản.
– Hẹn ông ấy tuần sau, tôi muốn gặp trực tiếp.
2. NGƯỜI KHÔNG CÓ ĐỊA CHỈ
Cuộc gặp diễn ra trong phòng khách nhỏ của chi nhánh.
Người đàn ông ngồi thẳng lưng, hai tay đặt trên đùi. Trước mặt ông là tách trà nóng, nhưng ông không động đến.
– Tôi là Hạnh, giám đốc chi nhánh. – bà nói – Chúng tôi cần xác minh một số thông tin liên quan đến giao dịch của ông.
– Tôi hiểu.
– Ông không có hộ khẩu, không giấy tờ tùy thân hợp lệ. Vậy ông đang làm công việc gì?
– Tôi làm bảo vệ đêm. Ở công trường.
Bà Hạnh nhíu mày.
– Lương bảo vệ không thể cao như vậy.
– Không phải lương chính.
– Vậy tiền từ đâu?
Người đàn ông nhìn ra cửa sổ. Ngoài kia, mưa rơi lặng lẽ.
– Tiền của tôi.
– Chúng tôi cần bằng chứng hợp pháp.
Ông im lặng rất lâu. Lâu đến mức bà Hạnh tưởng ông sẽ đứng dậy bỏ đi.
Cuối cùng, ông chậm rãi nói:
– Nếu tôi đưa bằng chứng, các cô có giữ bí mật không?
Bà Hạnh khựng lại.
– Trong phạm vi pháp luật cho phép.
Ông gật đầu.
– Vậy tôi sẽ mang đến. Tuần sau.
3. CHIẾC TÚI VẢI CŨ
Tuần sau, ông đến sớm hơn thường lệ.
Trên tay ông là một chiếc túi vải cũ, màu đã ngả vàng. Ông đặt nó lên bàn.
Bên trong không phải tiền.
Là giấy tờ.
Những tờ giấy đã cũ, mép sờn, có cái còn ám mùi ẩm mốc. Quyết định xuất ngũ. Giấy khen. Thẻ quân nhân… đã hết hạn từ rất lâu.
Và một tập hồ sơ dày, bọc nilon cẩn thận.
Bà Hạnh mở ra.
Là hồ sơ nhiệm vụ.
Tên đơn vị được bôi đen. Địa điểm mờ đi. Nhưng dấu đỏ của Bộ Quốc phòng thì không thể nhầm.
Bà đọc chậm lại.
Càng đọc, tay bà càng run.
– Ông… từng thuộc lực lượng đặc biệt?
Ông gật đầu.
– Nhiệm vụ mật. Nhiều năm trước.
– Nhưng… tại sao ông lại không có hộ khẩu?
– Khi tôi trở về, đơn vị giải thể. Tôi được thông báo… “không tồn tại trên giấy tờ”.
Ông nói bình thản. Như thể chuyện đó đã xảy ra với một người khác.
– Chúng tôi được lựa chọn. Và cũng chấp nhận đánh đổi.
Bà Hạnh im lặng rất lâu.
– Còn số tiền này?
Ông rút ra ba phong bì.
Trên mỗi phong bì ghi tên một đứa trẻ. Kèm địa chỉ.
– Con của đồng đội tôi. Ba người. Họ không trở về.
4. BA ĐỨA TRẺ
Bà Hạnh cho người xác minh.
Ba địa chỉ. Ba vùng quê khác nhau.
Một ở Quảng Trị. Một ở An Giang. Một ở ngoại thành Hà Nội.
Ba đứa trẻ đều tồn tại. Đều đang đi học. Đều có người mẹ góa.
Và… đều nhận tiền đúng ngày, đúng số tiền, suốt hơn mười năm.
Không bao giờ thiếu. Không bao giờ trễ.
Một người mẹ nói qua điện thoại, giọng nghẹn lại:
– Tôi không biết ông ấy là ai. Chỉ biết mỗi tháng, tiền học của con tôi… không bao giờ phải lo.
Một người khác nói:
– Tôi từng hỏi ngân hàng. Họ nói không được tiết lộ. Tôi chỉ biết… chồng tôi chắc không bị quên.
Bà Hạnh đặt điện thoại xuống.
Trong phòng họp, không ai nói gì.
5. LỜI HỨA KHÔNG GHI TRONG GIẤY TỜ
Bà Hạnh gặp lại ông lần cuối.
– Ông có thể làm thủ tục xác nhận đặc biệt. Chúng tôi sẽ hỗ trợ.
Ông lắc đầu.
– Không cần.
– Nhưng như vậy, cuộc sống của ông sẽ rất khó khăn.
– Tôi quen rồi.
– Ông có bao giờ nghĩ đến bản thân không?
Ông im lặng.
Rồi ông nói, rất khẽ:
– Ngày hôm đó, trước khi lên xe, chúng tôi có hứa. Ai còn sống… sẽ lo cho con của người nằm lại.
– Lời hứa đó không có trong giấy tờ. Không ai kiểm tra.
Ông nhìn thẳng vào bà Hạnh.
– Nhưng nếu không giữ… thì tôi không còn là tôi nữa.
Bà Hạnh đứng dậy.
Lần đầu tiên trong nhiều năm làm lãnh đạo, bà cúi đầu trước một khách hàng.
6. NGƯỜI ĐỨNG NGOÀI HỆ THỐNG
Người đàn ông vẫn đến ngân hàng mỗi tuần.
Giao dịch của ông được cho phép tiếp tục. Không còn đánh dấu đỏ.
Trong hệ thống, ông vẫn là “khách hàng không định danh”.
Nhưng với những người biết câu chuyện, ông có một cái tên khác:
Người giữ lời hứa.
Ngoài kia, thành phố vẫn ồn ào.
Còn ông, lặng lẽ bước đi, mang theo những khoản tiền, và một trách nhiệm không bao giờ được ghi trong sổ sách.
